Γενικά
Τα Εργαστηριακά Κέντρα (ΕΚ) είναι σχολεία που έχουν αυτοτελή διοικητική δομή στη λειτουργία τους ως σχολικές μονάδες και στα οποία γίνεται η εργαστηριακή άσκηση των μαθητών των ΕΠΑΛ και των καταρτιζόμενων των ΔΙΕΚ της περιοχής τους. Ειδικότερα, τα ΕΚ συνεργάζονται με τις εξυπηρετούμενες από αυτά εκπαιδευτικές δομές, για τη διεξαγωγή όλων των εργαστηριακών μαθημάτων και μόνο αυτών, των μαθητών τους και των καταρτιζόμενων τους. Ως αποτέλεσμα, τα ΕΚ δεν διαθέτουν κοινές αίθουσες διδασκαλίας, αλλά, αντί αυτών, διαθέτουν Εργαστήρια Κατεύθυνσης, δηλ. εργαστηριακούς χώρους με κατάλληλο εκπαιδευτικό εξοπλισμό που προσομοιώνουν αντίστοιχο εργασιακό περιβάλλον, τα οποία είναι ενταγμένα σε Τομείς Εργαστηρίων.
Στο 1ο ΕΚ Μυτιλήνης ασκούνται οι μαθητές του 1ου ΕΠΑΛ Μυτιλήνης, του 2ου ΕΠΑΛ Μυτιλήνης, του 1ου Εσπερινού ΕΠΑΛ Μυτιλήνης και οι καταρτιζόμενοι του ΔΙΕΚ Μυτιλήνης, εκπαιδευτικές μονάδες με τις οποίες συστεγάζεται.
Προγραμματισμός εργαστηριακών ασκήσεων
Ο ορθός, αντικειμενικός και πλήρης προγραμματισμός των εργαστηριακών ασκήσεων αποτελεί μία από τις ουσιαστικότερες εργασίες που πρέπει να ολοκληρωθούν όσο το δυνατό συντομότερα, καθώς από αυτόν πηγάζουν μια σειρά από άλλα σημαντικά στοιχεία, απαραίτητα για την υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας που υλοποιείται από το ΕΚ. Ανάμεσα σε άλλα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως οδηγός για την εφαρμογή του αναλυτικού προγράμματος και των οδηγιών διδασκαλίας κάθε μαθήματος, να δώσει μία πολύ καλή εκτίμηση του απαραίτητου εργαστηριακού εξοπλισμού, του είδους και της ποσότητας του αναγκαίου αναλώσιμου υλικού και τη χρονική στιγμή που πρέπει αυτά να είναι διαθέσιμα, καθώς επίσης να παρέχει πληροφοριακά στοιχεία για τον αποτελεσματικό έλεγχο των διαδικασιών διαγραφής και απογραφής εξοπλισμού και υλικού.
Στην αρχή κάθε σχολικού έτους, οι Υπεύθυνοι Τομέων Εργαστηρίων, σε συνεργασία με τους Υπεύθυνους Εργαστηρίων Κατεύθυνσης και τους εκπαιδευτικούς που διδάσκουν τα εργαστηριακά μαθήματα, συντάσσουν Πρόγραμμα Εργαστηριακών Ασκήσεων (Υπόδειγμα ΠΕΑ) για ολόκληρο το διδακτικό έτος και για κάθε ένα μάθημα ξεχωριστά, σύμφωνα πάντα με τα αναλυτικά προγράμματα και την επάρκεια του εξοπλισμού των διαθέσιμων Εργαστηρίων. Το Πρόγραμμα Εργαστηριακών Ασκήσεων, εκτός των γενικών στοιχείων ταυτοποίησης του, πρέπει να περιλαμβάνει την περιγραφή των ασκήσεων που σχεδιάζεται να πραγματοποιηθούν και τον χρονοπρογραμματισμό υλοποίησης τους. Το Πρόγραμμα Εργαστηριακών Ασκήσεων κάθε μαθήματος υπογράφεται από τους διδάσκοντες εκπαιδευτικούς και θεωρείται από τον αντίστοιχο Υπεύθυνο Τομέα Εργαστηρίων, ο οποίος το καταθέτει στη Διεύθυνση του ΕΚ.
Εργαστηριακές ασκήσεις οι οποίες, ενώ προβλέπονται από το αναλυτικό πρόγραμμα, δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν, είτε λόγω έλλειψης κατάλληλου εξοπλισμού, είτε λόγω ανεπάρκειας του υπάρχοντος, καταχωρούνται κανονικά στον Προγραμματισμό Εργαστηριακών Ασκήσεων με σχετική ένδειξη ή παρατήρηση. Ο Υπεύθυνος Τομέα λαμβάνει υπόψη τις σχετικές καταγραφές, τις ταξινομεί βάση προτεραιότητας, κάνει προϋπολογισμό του κόστους αγοράς του απαιτούμενου εξοπλισμού και φροντίζει για την έγκαιρη προμήθεια του, μετά από σχετική έγκριση του Διευθυντή του ΕΚ, σύμφωνα με τις αποφάσεις της Ειδικής Συνεδρίασης Προϋπολογισμού των στελεχών του ΕΚ. Κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους, ο Υπεύθυνος Τομέα οφείλει να ελέγχει την πορεία υλοποίησης του Προγράμματος Εργαστηριακών Ασκήσεων και να παρεμβαίνει όπου χρειάζεται, για την όσο το δυνατό καλύτερη εφαρμογή του.
Προμήθεια εργαστηριακού εξοπλισμού και υλικού
Στην αρχή κάθε σχολικού έτους, οι Υπεύθυνοι Τομέων Εργαστηρίων, σε συνεργασία με τους Υπεύθυνους Εργαστηρίων Κατεύθυνσης και τους εκπαιδευτικούς που διδάσκουν τα εργαστηριακά μαθήματα, συντάσσουν Πρόταση Προμήθειας Εξοπλισμού και Υλικού (Υπόδειγμα ΠΠΕΥ) για κάθε ένα Εργαστήριο Κατεύθυνσης ξεχωριστά, για την κάλυψη των αναγκών σε εργαστηριακό εξοπλισμό και λοιπό υλικό για ολόκληρο το διδακτικό έτος. Η Πρόταση Προμήθειας Εξοπλισμού και Υλικού κάθε Εργαστηρίου Κατεύθυνσης λαμβάνει υπόψη τις εργαστηριακές ασκήσεις που θα διεξαχθούν σε αυτό, βάσει του Προγραμματισμού Εργαστηριακών Ασκήσεων, τον υπάρχοντα εργαστηριακό εξοπλισμό και το ήδη διαθέσιμο υλικό. Η Πρόταση Προμήθειας Εξοπλισμού και Υλικού, εκτός από τα γενικά στοιχεία ταυτοποίησης της, πρέπει να περιλαμβάνει περιγραφές του αναγκαίου εξοπλισμού/υλικού και ενδεικτικό κόστος προμήθειάς του, ταξινομημένες κατά σειρά προτεραιότητας/αναγκαιότητας. Η Πρόταση Προμήθειας Εξοπλισμού και Υλικού υπογράφεται από τον Υπεύθυνο Εργαστηρίου Κατεύθυνσης και τον Υπεύθυνο Τομέα Εργαστηρίων, ο οποίος το καταθέτει στη Διεύθυνση του ΕΚ. Σε περίπτωση που κάποιο Εργαστήριο Κατεύθυνσης δεν έχει ανάγκη προμήθειας κάποιου επιπρόσθετου εξοπλισμού ή υλικού, η Πρόταση Προμήθειας του κατατίθεται με σχετική παρατήρηση μη αναγκαιότητας προμήθειας.
Αφού κατατεθούν οι Προτάσεις Προμήθειας όλων των Εργαστηρίων Κατεύθυνσης, μετά από σχετική πρόσκληση της Διεύθυνσης του σχολείου, διεξάγεται Ειδική Συνεδρίαση Προϋπολογισμού στελεχών του ΕΚ, με σκοπό την έγκριση ή μη των προτάσεων, την κατανομή των διαθέσιμων οικονομικών πόρων και τον χρονοπρογραμματισμό των αναγκαίων προμηθειών, για όλους τους Τομείς συνολικά και επιμέρους. Η διαδικασία προμήθειας του εξοπλισμού/υλικού που έχει εγκριθεί από την Ειδική Συνεδρίαση στελεχών του ΕΚ διενεργείται από τριμελή Επιτροπή Προμηθειών, προεδρεύων της οποίας είναι ο εκάστοτε Υπεύθυνος Τομέα. Εξοπλισμός/Υλικό η αγορά του οποίου υπερβαίνει το ποσό των τριακοσίων ευρώ (300€) γίνεται με τη διαδικασία των προσφορών, η αξιολόγηση των οποίων γίνεται από την ίδια Επιτροπή Προμηθειών. Μετά την αξιολόγησή τους, όλες οι προσφορές καθώς και η απόφαση επιλογής της πιο συμφέρουσας, αρχειοθετούνται σε σχετικό φάκελο στο αρχείο του ΕΚ.
Με την παράδοση του εξοπλισμού/υλικού από τον προμηθευτή, ο Υπεύθυνος Τομέα καλεί την Επιτροπή Παραλαβής που προεδρεύει, η οποία αφού εξετάσει ένα προς ένα τα παραληφθέντα είδη, συντάσσει σχετικό Πρωτόκολλο Παραλαβής Υλικού (Υπόδειγμα ΠΠΥ) και το παραδίδει στη Διεύθυνση του ΕΚ αφού πρώτα καταχωρήσει στο Βιβλίο Υλικού του σχολείου τα είδη που ανήκουν στο μόνιμο εξοπλισμό. Στη συνέχεια, ο Υπεύθυνος Τομέα, σε συνεργασία με τον Υπεύθυνο Εργαστηρίου Κατεύθυνσης συμπληρώνει πάνω σε αντίγραφο του παραστατικού του νεοαποκτηθέντος εξοπλισμού/υλικού, τους κωδικούς για τα είδη εκείνα που όμοια τους υπάρχουν στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων εξοπλισμού του εργαστηρίου. Αν κάποιο από τα νεοαποκτηθέντα είδη είναι νέο και όμοιο του δεν υπάρχει στη βάση δεδομένων του εργαστηρίου, στην αντίστοιχη θέση του κωδικού, τοποθετεί παύλα ή άλλη σχετική ένδειξη, προκειμένου να δοθεί νέος κωδικός. Το συμπληρωμένο αντίγραφο του παραστατικού με τους κωδικούς των ειδών, παραδίδεται στη Διεύθυνση του ΕΚ, προκειμένου τα είδη αυτά να καταχωρηθούν στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων του εργαστηρίου και να εκδοθεί το μηχανογραφημένο Πρωτόκολλο Παράδοσης-Παραλαβής για την οριστική τους χρέωση στο αντίστοιχο Εργαστήριο Κατεύθυνσης. Στην περίπτωση όπου η δαπάνη αφορά την παροχή υπηρεσιών (π.χ. επισκευές) από τρίτους, ο Υπεύθυνος Τομέα καλεί την Επιτροπή Παραλαβής που προεδρεύει, η οποία αφού εξετάσει την επιτυχημένη ολοκλήρωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, συντάσσει σχετική Βεβαίωση Εκτέλεσης Εργασιών (Υπόδειγμα ΒΕΕ) και την παραδίδει στη Διεύθυνση του ΕΚ.
Διαγραφή εργαστηριακού εξοπλισμού και υλικού
Αναλώσιμα υλικά που χρησιμοποιούνται σε εργαστηριακές ασκήσεις ή έργα μαθητών πρέπει να αφαιρούνται από την ηλεκτρονική βάση δεδομένων των αντίστοιχων Εργαστηρίων Κατεύθυνσης σε τακτά χρονικά διαστήματα, έτσι ώστε ανά πάσα στιγμή το περιεχόμενο της να ανταποκρίνεται όσο το δυνατό πλησιέστερα στην πραγματική κατάσταση του διαθέσιμου εξοπλισμού/υλικού. Ομοίως και για τον ίδιο λόγο, πρέπει να αφαιρείται ο μόνιμος εξοπλισμός ο οποίος κατά τη χρήση του ή για κάποιο άλλο λόγο, καταστράφηκε ή δεν πληροί πλέον τους εκπαιδευτικούς σκοπούς για τους οποίους προορίζεται (π.χ. λόγω παλαιότητας). Σε κάθε περίπτωση, οι διαγραφές των υλικών και του εξοπλισμού πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί πριν τη ετήσια απογραφή του εργαστηριακού εξοπλισμού στο τέλος κάθε διδακτικού έτους.
Κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους, ο Υπεύθυνος Εργαστηρίου Κατεύθυνσης συλλέγει και διατηρεί σε ασφαλές ειδικό χώρο του εργαστηρίου, τον εξοπλισμό και το υλικό προς διαγραφή σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς που διδάσκουν στο εργαστήριο ευθύνης του. Εάν πρόκειται για μόνιμο εξοπλισμό, τον διατηρεί ως έχει, ενώ αν πρόκειται για αναλώσιμο υλικό, διατηρεί τη συσκευασία αυτού, προκειμένου να επιδειχθούν στην αντίστοιχη Επιτροπή Καταστροφής-Διαγραφής.
Για τη διαγραφή αναλώσιμου εργαστηριακού υλικού, ο Υπεύθυνος Εργαστηρίου Κατεύθυνσης, συντάσσει Πρωτόκολλο Διαγραφής Αναλώσιμου Υλικού (Υπόδειγμα ΠΔΑΥ) στο οποίο καταγράφεται ο κωδικός του κάθε υλικού, η περιγραφή του, η ποσότητά του και η αιτία της διαγραφής του. Για τη διαγραφή μόνιμου εργαστηριακού εξοπλισμού, συντάσσει Πρωτόκολλο Καταστροφής Μόνιμου Υλικού (Υπόδειγμα ΠΚΜΥ) στο οποίο εκτός των προηγουμένων στοιχείων αναφέρει και τη σχετική θέση καταγραφής του εξοπλισμού στο Βιβλίο Υλικού του σχολείου. Η σύνταξη των παραπάνω Πρωτοκόλλων γίνεται μετά από σχετική ενημέρωση του Υπεύθυνου Τομέα Εργαστηρίων και με την επίβλεψή του, έχοντας ως οδηγό τον Προγραμματισμό Εργαστηριακών Ασκήσεων και την πορεία υλοποίησής του. Στη συνέχεια, ο Υπεύθυνος Τομέα, συγκαλεί την Επιτροπή Καταστροφής-Διαγραφής η οποία αφού μελετήσει και εξετάσει λεπτομερώς το προς διαγραφή υλικό, υπογράφει το Πρωτόκολλο, βεβαιώνοντας με αυτόν τον τρόπο την ανάγκη οριστικής διαγραφής του. Με ευθύνη του Υπεύθυνου Τομέα, τα υπογεγραμμένα Πρωτόκολλα όπως και το καταστραμμένο υλικό, παραδίδονται στη Διεύθυνση του ΕΚ προκειμένου να αφαιρεθεί οριστικά από την ηλεκτρονική βάση δεδομένων του εργαστηρίου και να εκδοθεί το μηχανογραφημένο Πρωτόκολλο Διαγραφής. Όσα από τα διαγραμμένα είδη αφορούν μόνιμο εξοπλισμό, διαγράφονται και από το Βιβλίο Υλικού του σχολείου με σχετική καταχώρηση διαγραφής από τον Υπεύθυνο Τομέα. Με ευθύνη της Διεύθυνσης, το καταστραμμένο υλικό που έχει διαγραφεί, φυλάσσεται σε ειδικό χώρο στην αποθήκη του σχολείου με σκοπό την ανακύκλωση του ή την ασφαλή απόρριψή του.
Ανακύκλωση διαγραμμένου υλικού
Αναγνωρίζοντας τη σημασία της ανακύκλωσης ως βασική προϋπόθεση για την προστασία του περιβάλλοντος, την αποφόρτισή του από μεγάλες ποσότητες αποβλήτων και την εξοικονόμηση πρώτων υλών και ενέργειας για το μέλλον μας, το ΕΚ ενθαρρύνει με κάθε τρόπο την εφαρμογή της, θεωρώντας ότι δεν πρόκειται για μια εφήμερη τάση της εποχής, αλλά αντίθετα, υποχρέωση κάθε πολιτισμένης κοινωνίας με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Με ευθύνη του Διευθυντή, γίνεται διαλογή του εργαστηριακού υλικού που έχει διαγραφεί και ταξινόμηση του κατ’ είδος και υλικό κατασκευής. Τα ανακυκλώσιμα είδη χωρίς ιδιαίτερη αξία (π.χ. χαρτί, πλαστικό, γυαλί κ.ά.), απορρίπτονται σε κάδο ανακύκλωσης. Τα ανακυκλώσιμα είδη αξίας (π.χ. χαλκοσωλήνες, καλώδια κ.ά.), εκποιούνται μέσω της Σχολικής Επιτροπής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου Μυτιλήνης και τα έσοδα, κατά προτεραιότητα, αξιοποιούνται για την προμήθεια υλικού/εξοπλισμού των Εργαστηρίων Κατεύθυνσης από τα οποία προήλθαν. Οι ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, τα ορυκτέλαια και άλλα ιδιαίτερα είδη, ανακυκλώνονται μέσω αντίστοιχων ειδικών προγραμμάτων ανακύκλωσης του Δήμου Μυτιλήνης ή άλλων αναγνωρισμένων Φορέων. Τα μη ανακυκλώσιμα είδη, απορρίπτονται σε κοινούς κάδους απορριμμάτων.
Απογραφή εργαστηριακού εξοπλισμού
Με το τέλος του διδακτικού έτους, πραγματοποιείται η ετήσια προγραμματισμένη απογραφή του εξοπλισμού, σε κάθε Εργαστήριο Κατεύθυνσης από τριμελή Επιτροπή Απογραφής, με πρόεδρο τον αντίστοιχο Υπεύθυνο Τομέα Εργαστηρίων και μέλη, εκπαιδευτικούς από το εκπαιδευτικό προσωπικό του ΕΚ. Η Διεύθυνση του ΕΚ, παραδίδει στον Πρόεδρο της Επιτροπής Απογραφής μηχανογραφημένο Πίνακα Απογραφής με όλα τα υλικά και τον εξοπλισμό του Εργαστηρίου Κατεύθυνσης προς απογραφή. Η Επιτροπή Απογραφής εξετάζει ένα προς ένα, όλα τα υλικά και επιστρέφει υπογεγραμμένο τον Πίνακα Απογραφής, με τις τυχόν παρατηρήσεις της, ο οποίος παραμένει στο αρχείο του ΕΚ. Σε περίπτωση που κατά την απογραφή εντοπιστούν υλικά, που ενώ είναι καταχωρημένα στον Πίνακα Απογραφής, δεν υπάρχουν στο Εργαστήριο, τότε καλείται ο Υπεύθυνος του Εργαστηρίου και οι τυχόν συνυπεύθυνοι εκπαιδευτικοί, να τα αναπληρώσουν.